Wandelen op de Rota Vicentina (het Visserspad) in Portugal

Inleiding:

In december 2024 hebben Hanneke en Jan, samen met hun toen twaalfjarige tweelingzoons Eljer en Jilke een groot gedeelte van de Rota Vicentina in Portugal gelopen. In het Nederlands heet dit pad het Visserspad en ook de Engelse naam, The Historical Way and Fishermen’s Trail, wordt veel gebruikt. Een prachtige wandeling met als wandelhoogtepunt toch vooral wel de stukken bovenop de kliffen direct langs de kust. Hieronder volgt het reisverslag van die vakantie, waarin ze perfect wandelweer hadden en die ze afsloten met twee dagen Lissabon.

Dag 1

(zaterdag 21 december 2024)

2 km

Het voelt, en is, vrij kort na de herfstvakantie en nu gaan we alweer op wandelvakantie. Deze keer is Portugal onze bestemming. We zijn daar in 2002 al eens eerder geweest in december en dat beviel ons, niet in het minst door het weer, erg goed. Verder stond de Rota Vicentina al wat langer op ons verlanglijstje: je komt deze wandeling best vaak tegen als je op wandelen in Europa zoekt.

Onderweg richting station.

We vliegen net na de middag, dus na ontbijt en een kop koffie lopen we richting station om daar de trein naar Schiphol te pakken. We zijn erg vroeg en het vliegtuig vertrekt met een flinke vertraging. Een vol vliegtuig, waarbij we niet naast elkaar, maar ik wel bij de nooduitgang zit.
In Nederland regende het, in Portugal is het zonnig. Helaas is de vertraging inmiddels opgelopen tot twee uur, waardoor we onze bus naar het startpunt van onze wandeling in Zambujeira do Mar helaas niet gaan halen. We besluiten dan maar met een taxi te gaan. Met waarschijnlijk de langste en duurste taxirit die we in Europa ooit gemaakt hebben, maar die ons wel over de één na langste brug van Europa leidt, bereiken we om een uur of acht onze bestemming. Het alternatief (een hotel in de buurt van de luchthaven nemen en de volgende dag een bus) was waarschijnlijk niet heel veel duurder geweest, maar zou ons mogelijk wel een dag wandelen gekost hebben.
We hebben voor deze nacht een huisje op een camping geboekt en hebben erge honger. We hebben geluk: het restaurant is nog open. Redelijke pizza en heerlijke espresso (hebben ze überhaupt wel slechte espresso in Portugal?) en pastel de nata. Dan tijd om Eljer en Jilke in bed te stoppen en voor ons om nog een biertje te drinken voor we ook gaan slapen.

Dag 2

(zondag 22 december 2024)

19 km

We slapen uit tot tegen achten (negen uur Nederlandse tijd) en halen ontbijt in de horeca op de camping om deze op de kamer op te eten. Dan de thermoskan gevuld, de rugzakken ingepakt en richting de kust om daar onze route, de Rota Vicentina, op te pakken. Het is nog wat fris, maar met een strakblauwe lucht kun je nu al zien dat we later op de dag ongetwijfeld in T-shirt met korte mouwen en broek zullen gaan lopen. En dat is ook zo. Na honderd meter zijn we bij de kust en zien daar de eerste groen/blauwe merktekens. Over het algemeen is de route prima gemarkeerd en zullen we het boekje nauwelijks raadplegen. Later ontdekken we dat de route soms wit/rood en soms groen/blauw is gemarkeerd, afhankelijk van of je de The Historical Way of de Fishermen’s Trail volgt. Aan het einde van elke etappe komen ze, sowieso weer bij elkaar.
Vandaag volgen we, behalve de laatste vier kilometer, eigenlijk constant de kust.

Eljer en Jilke genieten van het uitzicht.

We lopen (natuurlijk) onverhard en meestal bovenop de kliffen. Echt een prachtige etappe! Veel bloemen en lage struikjes aan de linkerkant en zandstranden, kliffen en de oceaan rechts van ons. Soms wat door struiken en ‘’-tunnels’’, waar de rugzak af en toe klem komt te zitten of wordt tegengehouden door takken van struiken. Eén nadeel vandaag: we komen langs twee horecatenten, maar allebei zijn ze dicht. Dan maar twee keer een wat langere pauze op de rugzak, waarvan eentje met onze eigen gesjouwde warme drankjes.
We zien wat andere wandelaars, lopen af en toe door mul zand, maar het is vooral genieten van deze etappe. Volgens ons boekje ook één van de mooiste van het pad overigens.

Zwaar lopen dat mulle zand.

De laatste vier kilometer gaan over een zeer stille weg langs de rivier richting Odeciexe. We raken in gesprek met een Duitse wandelaarster die het pad ook loopt. Het stadje lijkt, in elk geval deze zondag, redelijk uitgestorven, maar als we hebben ingecheckt bij ons hotel en teruglopen richting centrum vinden we een prima koffietentje voor de dagelijkse espresso en pastel de nata. Ook bekijken we even het wijnmuseum: heel klein en geen toezicht of personeel. Bijzonder.
Nog even naar de kamer met de twee stapelbedden en daarna terug naar het kleine centrum om in een all-you-can-eat-restaurant onze buikjes (meer dan) vol te eten met Chinese en Japanse gerechten. Het meeste smaakt prima.
Terug op de kamer douchen en dan de mannen naar bed. Hanneke en ik doen nog even een afzakkertje in de ‘’eetzaal’’ en gaan dan ook slapen.

Dag 3

(maandag 23 december 2024)

19 km

Een iets minder koude nacht omdat het wat bewolkt was vannacht, maar na het opstaan is de lucht weer helemaal blauw en schijnt de zon. Ontbijten doen we in het hotel. Daarna willen we broodjes halen voor de lunch, maar in tegenstelling tot wat op het bordje bij de deur staat is de winkel nog dicht en ook de supermarkt even verderop is gesloten. Gelukkig hebben we, zeker met de Kerstdagen in het vooruitzicht, redelijk wat pakjes hartkeks in de rugzak gestopt. We klimmen door het witte dorpje richting molen en in het straatje daarna blijkt zowaar een winkeltje te zitten wat wel open is en broodjes verkoopt. Kunnen de hartkeks dus toch dicht blijven vandaag.

Veel witte dorpjes in deze regio.

We lopen het stadje uit. De route hier toch wat minder mooi dan die van gisteren. Gelukkig maakt de wat ‘’rommelige’’ omgeving na een half uurtje plaats voor een wat mooier gebied. Lage beplanting en soms eucalyptus- of dennenbomen. Wel alleen maar half- of onverhard.

Een andere omgeving vandaag.

Tussendoor een stop voor warme drankjes uit de thermosfles en een stroopwafel en dan richting het dorpje Rogil. De horeca aldaar is open. Tijd voor een broodje, wat friet en natuurlijk een bica (het Portugese woord voor espresso).
Na het dorp een saai stuk: een rechte, brede en onverharde weg door een vlak en kaal landschap. Na een uur wordt het weer een stuk beter: het pad wordt smaller, kronkelt wat meer en ook de beplanting wordt afwisselender en even later ook nog wat hoogteverschillen in het landschap. We blijken op een hoogvlakte gelopen te hebben en gaan nu dalen richting Aljezur.
Alweer zo’n mooi wit dorpje wat op en rond een heuvel is gebouwd. Eerst klimmen, dan dalen en dan weer klimmen tot we bij ons vakantiehuis voor vannacht zijn. We hebben een huis met vier bedden, badkamer, keuken enzovoorts gehuurd voor vannacht.

Ons huis op ons huis.

Eerst even terug naar de supermarkt om boodschappen te doen voor het avondeten en dan nog een bica met taart, al dan niet pastel de nata, voor we naar ons huisje gaan. Douchen, koken en eten. Na de pastamaaltijd kijken we wat filmpjes via YouTube op televisie, eten wat chips en als de mannen in bed liggen drinken Hanneke en ik nog een biertje of wijntje.

Dag 4

(dinsdag 24 december 2024)

15 (+5) km

We staan weer om een uur of acht op en na het ontbijt lopen we al snel ons huisje uit en klimmen naar (de restanten van) het kasteel. Dit kasteel is één van de zeven die op de Portugese vlag staan. Dan steil naar beneden en slingeren we over een onverhard pad door het dal. In de schaduw van de berg ligt het ijs op het gras. In de zon is het zo warm dat we al snel de korte broek aantrekken. Opnieuw een zonnige dag.
We klimmen weer en bovenop ligt een asfaltweg. We volgen nu een alternatieve route die wat anders loopt dan op onze kaart, waardoor we een half uur verhard lopen. Gelukkig weinig verkeer. We lopen door tot we bij de kust komen en slaan dan linksaf. Al snel een dorpje, waar alle horeca vandaag gesloten is. We klimmen onverhard tot we bovenop de kliffen zijn. Tijd om een stroopwafel te eten en water uit de thermoskan te gebruiken voor een kopje oploskoffie, thee, choco of cup-a-soup.

Pauze in de duinen.

We lopen eerst over een wat breder en later een smal onverhard pad tussen lage begroeiing en redelijk dicht langs de rand van de klif. De oceaan en de lucht knalblauw. Na een volgend uitkijkpunt buigen we weer van de kust af en gaat de lage begroeiing steeds meer over in duinbos. Wel nog steeds erg zanderige paden, wat het lopen best zwaar maakt.

Zandstranden genoeg langs de route.

Uiteindelijk komen we aan in Arrifana, waar we twee mooie kamers in een groot vakantiehuis hebben gehuurd. Binnenkomen kost wat meer moeite: de cijfercodesloten zitten wat ‘’verstopt’’. Inmiddels is het een uur of twee en gaan we snel opzoek naar een supermarkt. Zowel vanavond, Kerstavond, als morgen, Eerste Kerstdag, is hier een belangrijke feestdag en zal alles waarschijnlijk gesloten zijn. Uiteindelijk is het een half uur lopen, maar dan gelukkig een redelijk grote supermarkt waar we niet alleen voor de komende 36 uur boodschappen kunnen doen, maar ook op het terras een kop koffie met cake nuttigen.

In het dorp lopen wat wilde zwijnen.

Terug richting kamers maken we nog een tussenstop bij een kebabrestaurant om wat warms te eten (we hebben geen keuken vandaag) en dan lekker douchen op onze kamers. Veel honger hebben we niet meer, dus behalve een broodje schapenkaas en een klein handje chips eten we niets meer. Verder nog een spelletje Exploding Kittens spelen en een biertje en whisky/cola drinken en dan slapen.

Dag 5

(woensdag 25 december 2024)

22 km

We staan niet al te laat op: een lange wandeldag is het plan. Ontbijt op de kamer (de beloofde waterkoker komt inderdaad) en rond kwart voor negen zijn we weer op pad. Het is halfbewolkt vandaag, maar toch verbranden we wat blijkt later. Al snel verlaten we de asfaltweg en lopen de hele dag verder onverhard.

De route is goed gemarkeerd.

Eerst flink dalen door een begroeid duinenlandschap en na het aantikken van een surfstrand, waar zelfs nu veel gesurft wordt, flink klimmen. Bovenop eucalyptusbossen en niet veel hoogteverschillen.

Zelfs op Kerstochtend zijn er surfers actief.

Na zo’n anderhalf uur houden we de eerste pauze van vandaag en net als we weer verder willen lopen zien we de Duitse vrouw van een paar dagen geleden, samen met een Italiaanse wandelaar. Gezamenlijk lopen we verder en Eljer en Jilke spreken inmiddels genoeg Engels om ook aan de gesprekken te kunnen deelnemen. Mooi om te zien hoe makkelijk en snel ze dat afgaat! We lopen over een breed en onverhard pad en na een paar kilometer zijn we bij een splitsing. De route uit ons boekje gaat hier verder door het binnenland en het alternatief langs de kust. We kiezen voor de laatste variant en zeker niet omdat deze twee kilometer korter is. In hoog tempo lopen we verder en al redelijk snel zijn we in de buurt van de kust, waar het pad veel smaller en zandiger wordt.

Een groot deel van de dag lopen we met z’n zessen.

Een lunchpauze op een uitzichtpunt en dan verder over de kliffen. Onze twee wandelgenoten besluiten af te dalen naar het strand, maar wij kiezen ervoor om de gemarkeerde route te blijven volgen. Een paar kilometer verder daalt ons pad ook af naar het strand en lopen we alsnog een stuk door het zand. Een pad of markering ontbreekt, maar we volgen gewoon de oceaan en lopen door de duinen en stuifzand tot we bij een droge rivierbedding komen en slaan dan linksaf richting Carrapateira.

We wandelen ook een stuk over het strand.

Nog een kilometer of zo door de duinen en dan zijn we aan de rand van het dorpje en vlakbij ons hostel. Katharina, de Duitse vrouw van vanmorgen, blijkt op de derde kamer van dit hostel te slapen.
Spullen op de kamers gebracht en even naar het centrum. Alles is dicht, maar het lijkt of er over twintig minuten horeca opengaat. En dat klopt: als we wat later, na nog even terug naar het hostel te zijn geweest, gaan kijken kunnen we eerst koffie mét (nee: deze keer geen pastel de nata) en later nog een biertje doen op het terras. Het koelt inmiddels flink af en nog voor de zonsondergang gaan we terug naar de kamers om te douchen.
Hanneke kookt weer een pastamaaltijd voor ons en na de afwas en koffie doen we nog een spelletje om daarna de mannen in bed te stoppen en zelf nog een drankje te nuttigen.

Dag 6

(donderdag 26 december 2024)

22 km

Omdat we hopen dat de supermarkt om negen uur opengaat staan we iets later op. Helaas: dan maar geen brood voor de lunch en de hartkeks bovenin de rugzak houden. Net als vannacht waait het hard vandaag en we beginnen nog met volop zon, maar later op de dag zal er meer bewolking komen en lopen we zelfs in onze fleece. Komt ook om dat we zeker later in de middag op een winderige hoogvlakte lopen.
We starten met een klim door het dorp en redelijk snel daarna dalen we af over een onverharde weg. Sowieso eigenlijk alleen maar onverhard vandaag. Het landschap heel anders dan de vorige dagen. Slingerend door een wat gecultiveerder landschap met hier een daar een huis of eucalyptusbos. Om ons heen begroeide heuvels. Erg aangenaam lopen. De rivier staat volkomen droog, dus de rivieroversteken leveren geen problemen op.

Weer een heel andere omgeving vandaag.

Na zo’n anderhalf uur een korte pauze om de thermosfles leeg te drinken en tegen twaalven zijn we in het enige dorpje mét restaurant vandaag. Ze zijn open en hoewel we een half uur zullen moeten wachten op onze lunch besluiten we dat toch maar te doen. Redelijk lekker gegeten, maar opnieuw valt ons op dat Portugal niet echt goedkoop meer is. Behalve de espresso dan: die zijn echt overal nog steeds spotgoedkoop. Verder spreken de mensen hier allemaal opvallend goed Engels; in elk geval in vergelijking met de omgeving van Sevilla, waar we afgelopen herfstvakantie een stuk van de Via de la Plata gewandeld hebben.

Aardbeienboom.

Na de pauze gaan we al snel klimmen en na nog een afdaling en weer een klim lopen we de laatste kilometers naar Villa do Bospo. Over een hoogvlakte met veel percelen waarvan we denken dat er vroeger waarschijnlijk bomen (dennen?) stonden en nu mogelijk alles braak blijft liggen. Natuurontwikkeling?

Bijna in Villa do Bospo.

Voor half vijf zijn we op ons eindpunt van vandaag, waar we weer een heel huis ter beschikking hebben. De mooiste overnachtingsplek van de hele vakantie. Vanwege Tweede Kerstdag is alle horeca gesloten, maar gelukkig is de supermarkt wel open. Groot, maar redelijk ‘’leeg gekocht’’. In ons huis een grote keuken en afwasmachine, dus zelf koken is niet erg. Opnieuw pasta op het menu. Na het eten nog wat televisie kijken en met twee Leffe Blond en een stukje kaas en worst brengen we de avond prima door.

Dag 7

(vrijdag 27 december 2024)

20 km

We laten de wekker om zeven uur aflopen, want we weten dat er een bus om drie van Sagres naar Lissabon gaat en die willen we graag halen. Ontbijten in ons huis en dan de laatste wandeldag van deze vakantie. Winderig en veel bewolking. Nog steeds prima wandelweer, ondanks dat we de zon niet heel veel zien vandaag. Altijd fijn om de regenpakken voor niks meegenomen te hebben!

We wandelen richting de kust.

Over een rustige asfaltweg klimmen we langzaam naar het hoogste punt van de route, 154 meter, en lopen dan op de hoogvlakte bij de kliffen tussen lage begroeiing. In het begin soms schapen achter een hek. Het asfalt gaat over in een onverharde weg en waar we afbuigen richting zuid en dichter langs de kust gaan lopen wordt de weg onverhard en smaller en nog later paden of minder goed zichtbare paden tussen lage struiken en planten.
We lopen soms redelijk dicht langs het water en volgens het boekje kun je bij harde wind beter de inlandse asfaltweg volgen. Als we even ergens wat uit de wind kunnen zitten houden we een pauze op de rugzak om wat brood en een warm drankje te nuttigen.

Links op de foto staat de vuurtoren van Cabo de Sao Vicente.

De laatste kilometers richting de meest zuidwestelijke punt van het vaste land van Europa: Cabo de Sao Vicente. Een stuk drukker dan toen Hanneke en ik hier in 2002 waren. We maken wat foto’s, kopen magneetjes van de Rota Vicentina en lopen dan over het fietspad langs de asfaltweg richting Sagres. Na een kilometer horeca. Tijd voor een espresso met pastel de nata. En dat dan twee keer achter elkaar.

Een visser op het Visserspad.

Nog een uurtje lopen naar Sagres. Grotendeels over het fietspad, maar ook een stuk struinen dicht langs de kliffen. We lopen nu richting oost.
In Sagres zo’n drie kwartier wachten op de bus. Tijd voor een broodje of friet. De bediening heeft geen haast, dus toch nog snel eten om de bus te halen. Dan ruim drie uur in een vrij volle en luxe touringcarbus voor we om kwart over zeven Lissabon binnen rijden. We nemen een taxi naar ons appartement middenin het oude centrum. Met z’n vieren is dat goedkoper dan met de metro hebben we gelezen en dat klopt: voor nog geen tien euro zitten we twintig minuten in een taxi.
Het appartement ligt in een heel smal straatje achter en boven een groot plein. Veel daklozen op straat. Niet de beste overnachtingsplek van de reis. Recensies op booking.com zeggen blijkbaar ook niet altijd alles. Enfin, we zullen het er toch maar mee moeten doen.
Snel nog even naar een Aziatisch foodcourt aan het plein om allemaal wat anders te eten en dan terug naar onze kamer om te douchen en slapen. Eljer en Jilke zijn doodop, maar wij drinken nog eerst even wat voor we ook gaan slapen.

Dag 8

(zaterdag 28 december 2024)

Om een uur of acht staan we op en pakken de metro naar het startpunt van één van de stadswandelingen uit ons boekje, waar vlakbij het begin van die wandeling ook een ontbijttentje zit. Na het ontbijt lopen we de rest van de dag door verschillende wijken en stukken van Lissabon.

Lift of tram?

Soms rijk, soms wat armer. Over het algemeen vinden we Lissabon een leuke en mooie stad. Veel gekleurde tegels, erg heuvelachtig, trammetjes, rijkversierde kerken en ook pastel de nata en zonnig.

Lissabon is ook de stad van de gekleurde tegels en de heuvels.

De pizza tussen de middag hoort bij de lekkerste die ik ooit gegeten heb, de zeevruchten met rijst bij het avondeten zeer matig.
Enfin, om half negen zijn we terug op de kamer en als de mannen in bed liggen drinken wij nog een biertje op de kamer voor ook wij gaan slapen.

Dag 9

(zondag 29 december 2024)

Niet al te laat op en ontbijt vlakbij ons appartement. Ook vandaag weer wandelen door de stad. We starten met de bekende tram 28 en ondanks dat het zondagmorgen vroeg en buiten het hoogseizoen is staat er een lange rij te wachten. Lang wachten en dan staan er ineens vier trams. Later op de dag, als we een ander deel van de tramrit willen maken, snappen we waarom: op één van de smalle stukken, waar de trams elkaar niet kunnen passeren en de straat maar nauwelijks breder is dan de tram, schiet de pantograaf naast de bovenleiding en duurt het heel lang voor de tram verder kan rijden. Zo lang dat we zelfs maar zijn gaan lopen. En aan de manier van reageren van de machinist te zien gebeurt dit (ook deze ochtend?) vaker.

Zicht vanaf de burcht.

Verder ook vandaag weer veel tegeltjes, pastel de nata en heuvels. De tentoonstelling van Kerststalletjes is een onverwacht hoogtepuntje. En hoewel Lissabon niet in ons absolute favorietenlijstje zal terechtkomen vinden we het een erg leuke en mooie stad.

Pastel de nata in de etalage van een bakker.

Prima tapas als avondeten en na nog een espresso en pastel de nata gaan we naar de kamer om te douchen en nog even TV met elkaar te kijken voor de jongens gaan slapen en wij een afzakkertje doen.

Dag 10

(maandag 30 december 2024)

Uitgeslapen en na het inpakken naar een ontbijttentje gelopen. Na een prima maaltijd nemen we een taxi naar het vliegveld. Goedkoper dan met de metro. En verder vooral wachten. Wel vertrekken we keurig op tijd en ook verder zit alles redelijk mee vandaag, zodat we iets over zeven weer thuis zijn in ons eigen Rotterdam. Anderhalve week heerlijke vakantie zitten er jammer genoeg weer op. Gelukkig gaan we over een paar weken ongetwijfeld weer op reis!
Portugal is ons weer erg goed bevallen!

Terug naar hikes in Europa.

Terug naar (wandel) vakanties.