Een woestijntrekking in Marokko

Inleiding:

Al twee keer eerder zijn we in de Kerstvakantie wezen wandelen in Marokko. Beide keren waren erg goed bevallen en daarom gingen we met Kerst 2023 weer. Wel een iets ander gebied deze keer: zo maakten we onder andere een vijfdaagse trekking door de woestijn. En omdat onze tweeling Eljer en Jilke inmiddels elf jaar is en ze zeer ervaren wandelaars zijn hoefden er ook geen muildier of kameel om af en toe op te zitten meer mee. Hieronder volgt het reisverslag van die vakantie.

Dag 1

(zaterdag 23 december 2023)

Ook deze kerstvakantie zullen we weer (wandelend) in Marokko doorbrengen. Na onze eerdere positieve ervaringen met Aziamtrek hebben we ook daar nu weer een wandelreis samen laten stellen.
We vliegen pas om 17.15 dus vertrekken we thuis na de lunch. De ochtend gebruiken we onder andere om nieuwe wandelschoenen voor Eljer en Jilke te kopen. Ze blijken toch wat krap te zijn geworden de afgelopen weken.
Tram en trein brengen ons op Schiphol en behalve de rij bij de paspoortcontrole gaat het allemaal heel erg snel. Vliegen naar Casablanca en daar zo’n tweeëneenhalf uur wachten op de vlucht naar Ouarzazate. Zo rond half twaalf stijgen we op. We hebben heel bewust voor deze bestemming gekozen in plaats van Marrakesh, omdat we daar al twee keer eerder geweest zijn. Verder maakt het binnen onze plannen qua reistijd nauwelijks verschil.

Dag 2

(zondag 24 december 2023)

Eljer, Jilke en ik slapen het grootste deel van de korte vlucht en al snel zijn we door de douane, hebben onze bagage terug en ontmoeten we onze gids Hamza. Toch fijn zo’n klein vliegveld. In tien minuten rijden we naar ons hotel om snel in te checken en gelijk naar bed te gaan. Het is twee uur en we zijn doodmoe.
Maar goed dat we de wekker op half tien hebben gezet, want iedereen sliep nog. Goede verduisteringsgordijnen en allemaal erg moe: een goede combinatie blijkbaar.
Een lekker en uitgebreid ontbijtbuffet en om een uur of tien komt onze gids. Samen met hem gaan we naar de filmstudio’s. Er zijn veel bekende films en series opgenomen, waaronder bijvoorbeeld James Bond en Game of Thrones. Het blijft fascinerend hoe je, letterlijk, met karton, plastic en verf de meest realistische gebouwen in bijvoorbeeld Egyptische of Griekse stijl kunt neerzetten.

Aan de achterkant van de filmset zie je pas echt hoe nep alles is.

En een kunststof Ferrari die er van drie meter afstand uitziet of tie echt is blijkt van dichtbij een goedkope nepprul.

Van dichtbij lijkt de Ferrari een stuk minder echt..

Na afloop van de rondleiding rijden we naar de stad terug en worden we afgezet in het centrum. Tijd om te lunchen op een zonnig dakterras. De weersverwachting voor deze week: overdag 15 graden en zonnig en ’s nachts rond het vriespunt. De lunch is redelijk, de plek erg leuk. Het is alleen ontzettend rustig op het grote plein en in de stad.
We lopen een rondje en ook de meeste winkels zijn gesloten. We slenteren richting oude stad en daar bezoeken we het filmmuseum. In lijn met de studio’s, maar nu zonder gids. Voor het entreegeld hoef je het niet te laten.
We besluiten terug te lopen voor een koffie mét en nemen dan een taxi terug naar het hotel. Avondeten is inbegrepen en start om half acht. Dan nog maar even naar een terrasje voor een drankje. Zonder alcohol: dat is in Marokko nauwelijks te koop buiten de echte toeristenhotspots.
Het eten smaakt prima en na nog een kopje koffie of thee gaan we douchen en al vrij snel naar bed. De bar is dicht, dus ook Hanneke en ik gaan al snel slapen en om half tien zijn we alle vier onder zeil.

Dag 3

(maandag 25 december 2023)

We zijn allemaal voor de wekker van half negen wakker. Rustig inpakken dus. Weer een lekker ontbijtbuffet en om tien uur is Hamza er met een taxi. Bagage op het dak en dan zo’n drie uur rijden.
We slingeren eerst wat door en over een brede bergweg, maar het laatste stuk is vrijwel vlak. Gelukkig voor vooral Hanneke en Eljer die wat last van wagenziekte begonnen te krijgen. Na zo’n twee uur een koffiestop in een klein stadje. Erg lekkere koffie op een zonnig terrasje. Net een echte vakantie.
Nog een uurtje rijden en dan zijn we bij twee tenten. Eentje voor ons om in te slapen en eentje voor onze kok Omar om in te koken. Een andere Omar dan de vorige keer in Marokko overigens.

We arriveren per auto in het kamp.

Na eerst een kopje thee volgt al snel de lunch. Een grote schotel met tomaten, komkommer, mais, vis, paprika, uien, erg smakelijke pasta en brood. Fijn dat niet alles door elkaar ligt, zodat je alleen wat je lekker vindt kunt pakken.
Even later arriveren de kamelen, die de komende dagen alle bagage zullen vervoeren, met hun drijvers.
Nog even pauze en dan gaan we samen met de gids zo’n twee uur wandelen. Over een steenvlakte langzaam omhoog naar een topje een stuk verderop. Behalve wat huizen in de verte zien we nergens iets van menselijke aanwezigheid. We lopen min of meer dezelfde route terug. Een pad is er niet.

Na de lunch gaan we nog een paar uur wandelen.

Als we terug zijn bij ons kamp is Omar, die wel Frans, maar geen Engels spreekt, al bezig met koken, maar de door Eljer en Jilke aangeboden hulp wordt zeker gewaardeerd. Erwten doppen. Zo rond een uur of kwart over zes is het eten klaar. Soep vooraf (standaard in Marokko) en een stoofschotel rundvlees. Voor onze vegetariër Eljer is er vanzelfsprekend een variant zonder vlees. Het toetje is een mandarijn. Fruit na is ook standaard in Marokko. De mandarijn is het enige wat niet echt lekker smaakt. Grote complimenten aan de kok dus!
Nog wat thee drinken, een klein slokje uit het flesje zelf meegenomen flesje whisky, maar rond een uur of negen, half tien duiken we allemaal de tent in. Net als onze eigen fietskampeertent heeft ook deze twee gescheiden binnententen. De bijna volle maan zorgt ervoor dat het niet heel donker wordt.

Dag 4

(dinsdag 26 december 2023)

Niet heel goed geslapen. Waarschijnlijk als gevolg van de twee afgelopen lange nachten. Het water in de wasteil buiten de tent is bevroren, maar toch leek het niet koud te zijn vannacht. Scheelt ook dat de wind volledig weg was.
Omdat er om negen uur ontbijt is staan we tegen half negen op. Het ontbijt is ook weer erg uitgebreid, vooral qua soorten beleg. We vullen onze buikjes goed om een uurtje later op stap te gaan. Vandaag een niet al te lange wandeldag, maar uiteindelijk zullen we toch pas tegen vieren op het eindpunt zijn. Het scheelt natuurlijk wel dat de lunchpauze zo’n twee uur zal duren.

Onze trekking is nu echt gestart.

De kamelen lopen soms dezelfde route als wij en soms een andere. We beginnen met een vlakte en dan een niet al te steile, maar wel wat langere klim. De jongens mogen allebei een kwartiertje op de rug van een kameel zitten. Een kaal en leeg landschap, zonder auto’s, wegen (behalve af en toe een onverhard pad) of mensen.

Opstijgen bij een kameel ziet er altijd wat spannend uit.

We lunchen op een plek in de schaduw van wat bomen, waarbij het dan toch redelijk snel afkoelt en we een trui of vest aantrekken. Ook vandaag weer een vergelijkbare lunch als gisteren, maar nu met rijst erbij in plaats van pasta. Ook lekker.
Na de pauze is het nog een uurtje naar de kampeerplek. Vlak voor het einde komen we langs wat oude ingekerfde rotstekeningen. Er is daar letterlijk 24 uur per dag bewaking, omdat men bang is dat er geen bezoekers komen. De tekeningen zijn overigens erg duidelijk. Eén daarvan lijkt overigens op een sneeuwschoen…

Sommige ingekerfde rotstekeningen zijn erg duidelijk.

Een klein stukje verderop bouwen we ons kampement op. Als alles staat volgen er al gauw een paar kopjes Marokkaanse thee en om een uur of half zeven de avondmaaltijd. Misschien iets minder lekker dan gisteren, maar nog steeds bijzonder smakelijk.
Onze kamelenmannen, die geen enkel woord behalve Berber of Arabisch spreken, bouwen een klein kampvuurtje, zodat we in plaats van bij kunstlicht rond een vuurtje zitten en tegen half tien naar bed gaan. Ook vannacht zal het weer vriezen.

Dag 5

(woensdag 27 december 2023)

Om kwart over acht wordt het licht en verschijnt de zon boven de bergen. Alweer een wolkeloze dag. Om negen uur is al onze bagage ingepakt en zitten we aan het ontbijt. Met als extraatje een pannenkoek voor iedereen. Terwijl wij eten wordt de rest van het kampement ingepakt.
Zo’n drie kwartier later lopen we en hoewel we voor de zes kamelen, de kok en de drie drijvers vertrekken zullen we veel met elkaar lopen. De jongens mogen af en toe weer op de kameel. Eerst lopen we door een dorpje. Leuk om ook die kant van Marokko te zien.

In het dorpje zit ook een winkeltje.

Daarna door een brede kloof over een onverharde weg. Geen auto’s, maar wel af en toe een brommertje.

Af en toe zien we een brommertje. Deze keer eentje met een schaap achterop.

Ook vandaag ‘’kost’’ de lunch weer bijna twee uur en bestaat uit eerst thee en dan salade met brood en fruit na om tenslotte te eindigen met nogmaals thee of een kop oploskoffie. De meeste ingrediënten bij de lunch veranderen niet, maar soms, zoals vandaag, is er bijvoorbeeld kaas in plaats van mais.
Na de lunch is het nog zo’n twee uur lopen. Veel over een vlakte. In eerste instantie stenig, later erg zanderig. Landschappelijk misschien wat minder interessant vandaag, maar dat is inherent aan een woestijntrekking en ook iets wat we vooraf wisten, maar we vonden het gewoon leuk en interessant om ook eens in een paar dagen zo’n gebied te wandelen. We hebben er geen seconde spijt van.
De kamelen hebben al drie dagen niet gedronken, maar vandaag is de kampeerplek vlakbij een rivier, waar ze volop kunnen drinken. We zien de rivier overigens niet. Wel staan we weer in de schaduw van bomen en koelt het snel af. Maar eerst weer een paar kopjes thee en een uurtje later de avondmaaltijd. Vegetarische spaghetti en soep vooraf. Erg smakelijk weer.

Kamperen in de schaduw van een paar bomen.

Na de oploskoffie willen de mannen al snel naar bed, terwijl Hanneke en ik nog geruime tijd bij een kampvuurtje met al onze gastheren zitten. Jammer dat alleen Hamza Engels spreekt, dus veel uitwisselen met de overige mannen is er niet bij.

Dag 6

(donderdag 28 december 2023)

Net als de vorige dagen is het ontbijt om negen uur en staan we kwart over acht op. Het is iets minder koud geweest vannacht: geen ijs in de wasteil vanmorgen. Een uurtje later zijn we weer op stap. Drie kamelen en een -drijver gaan niet verder mee: die gaan vandaag met een eigen groep mee en waren enkel met ons meegelopen omdat ze toch dezelfde kant op moesten. Er wordt zelfs niet verwacht dat we hem toch nog een fooi geven, wat best bijzonder is in Marokko.

Lopen over een vlakte.

Vandaag vrijwel de hele dag over een vlakte en een incidentele keer lopen of kruisen we pad of spoor. Eén keer kruisen we zelfs een asfaltweg. Het landschap begint steeds meer op een ‘’echte’’ zandwoestijn te lijken. Meer zand en minder stenen en ook nauwelijks begroeiing. Planten zijn of oneetbaar of zelfs giftig of hebben grote stekels. Dat laatste weerhoudt de kamelen er overigens niet van ze op te eten als we pauze houden.

Tijd voor lunch. Van links naar rechts: Hamza, Jilke, Hanneke, Jan en Eljer.

Behalve een hele korte pauze tussendoor lopen we in één keer door tot de lunchplek. Ook nu weer een pauze van twee uur en smullen van dezelfde ingrediënten als de voorgaande dagen.
Na de pauze is het nog een uurtje lopen en het terrein wordt steeds zandiger om uiteindelijk bij een paar zandduinen te eindigen. Hoewel we tot nu toe nog nauwelijks mensen, laat staan toeristen, hebben gezien blijkt dat er vlakbij onze kampeerplek nog een groep tentjes te staan. Blijkbaar een bekende kampeerplek dit.

Het terrein wordt steeds zandiger.

Terwijl het kampement wordt opgebouwd (Hanneke en ik helpen wel bij het opzetten van onze eigen tent) gaan Eljer en Jilke spelen op, in en met het zand. Ook vanavond zullen we vanzelfsprekend niet douchen, dus dat wordt zanderige slaapzakken voor ze vrees ik. Niet alleen die van hen overigens: alles zit onder het stof en fijne zand inmiddels. Zelfs de ongedragen spullen zullen thuis in de wasmachine moeten.
Na de middagthee volgt de avondmaaltijd, die vandaag wat minder mijn smaak is dan de vorige dagen, maar dat ligt beslist aan mijn smaak en niet aan de kookkunsten van Omar.
Voor de maan opkomt (elke dag wat later) kijken we nog even naar de sterren en een springmuisje voor de tent. Dan gaan Eljer en Jilke slapen en drinken Hanneke en ik nog een klein drupje whisky voor we dat ook gaan doen.

’s Avonds een springmuisje in de voortent.

Dag 7

(vrijdag 29 december 2023)

Je kan merken dat we uitgeslapen raken, want al ver voor de zon echt op is word ik wakker en val niet meer in slaap. Het ontbijt is gewoon weer om negen uur en omdat de zon nog achter wat sluierbewolking blijft is het fris vanmorgen. Het heeft weer niet gevroren vannacht.
Na ontbijt en inpakken gaan we om een uur of tien weer op pad. De kamelen(drijvers) en de kok ruimen de laatste dingen op en omdat wij met een kleine boog over de vlakte lopen en zij in een rechte lijn lopen duurt het niet lang voor we weer allemaal bij elkaar zijn. Vandaag vrijwel alleen vlakte en veel los zand. Dat loopt best zwaar. Mensen of voertuigen zien we eigenlijk niet. En omdat er nauwelijks schaduw is is het ook erg warm. Alles voor het betere woestijngevoel zeg maar!

Een echte woestijntrekking dit.

In de verte staan een paar boompjes en zoals ik al aan Jilke had voorspeld zullen we daar een korte pauze houden. Even wat nootjes en een sinaasappel eten en wat drinken. Vanzelfsprekend drinken we alleen flessenwater. Het is dan nog ongeveer een uurtje lopen naar de kampeerplek. Over een vlakte die gelukkig wat harder is en daardoor wat makkelijker loopt.
We eindigen tussen wat (palm)bomen waardoor er veel schaduw is. Een prima plek om te stoppen. Vanwege watertekorten, het heeft al drie jaar niet geregend in dit gebied, zijn de kampeeropties wat beperketer, wat betekent dat we hier niet alleen zullen lunchen, maar ook slapen vannacht.
Net als altijd heeft de kok even wat tijd nodig om thee te maken en aansluitend weer een lekkere lunch te bereiden. Vandaag pasta bij de salade en brood. We smullen onze buikjes weer rond.
Na een lange pauze, het is vrijdag en dan duurt het gebed wat langer, gaan we nog een stuk wandelen met Hamza. Eerst lopen we naar een steengroeve, waar prachtige ‘’marmeren’’ platen met fossielen liggen. De stenen met fossiele schelpen liggen hier letterlijk voor het oprapen.

In de steengroeve maken ze ‘’marmeren’’ platen met fossielen.

Ook worden er wat stenen en dergelijke verkocht, zodat ik later nog even met Jilke terugloop om, na flink afdingen, het door hem gewenste glimmende stuk pyriet voor slechts drie euro te kopen. De wandeling voert verder nog langs een diepe waterput en is vooral een prima afwisseling met het anders de hele middag niets doen bij de tent.
Als we om een uur of half zes terug zijn van de wandeling is het tijd voor thee en dan nog even wat relaxen tot het avondeten. Tot vreugde van Jilke vandaag ook kip op het menu. Hamza weet hoe lekker hij dat vindt en verwent hem met een paar extra stukken, waardoor hij zelf minder heeft. De soep en tajine smaken weer net zo lekker als de meeste dagen.
Na het eten duurt het nog heel lang voor de maan tevoorschijn komt, waardoor het erg donker is. Een kampvuurtje zorgt voor wat licht en warmte en maakt dat we niet heel vroeg onze slaapzakken induiken.

Dag 8

(zaterdag 30 december 2023)

Na de laatste nacht in de tent deze reis zijn we allemaal erg uitgeslapen en ruim voor tijd wakker. We ontbijten voor negenen en zijn relatief vroeg op stap. Het eerste deel van de route gaat over een brede onverharde weg en een vlakte, maar later wordt het een steeds smaller pad. Zand wordt steeds meer steen. Om ons heen in de verte wat dorpjes, maar mensen zien we nauwelijks.

We lopen richting kloof.

Na een korte stop voor wat nootjes en een sinaasappel lopen we al vrij snel door een kloof. Misschien wel het mooiste stuk van de hele trekking. Op een aantal plaatsen stroomt zelfs water, maar toch groeien er niet heel veel bomen of struiken.

Ons hele wandelgezelschap.

Aan het einde van de kloof lopen we een vlakte op. Onze laatste kilometers van de trekking. Net voor een asfaltweg en in de schaduw van een paar grote bomen stoppen we voor lunch. De laatste door Omar bereidde maaltijd van deze vakantie. Hij zal ons wel blijven vergezellen de rest van de reis. Zoals altijd weer een grote schaal met salade, brood en nu een warme ‘’aardappelprut’’. Erg lekker! We zullen zijn kookkunsten nog missen.

Een laatste blik op de woestijn voor we de trekking beëindigen.

We nemen afscheid van onze kamelendrijvers, geven ze een flinke fooi en lopen dan in een paar minuten naar de weg. Daar stopt al snel een auto om ons verder te brengen.
In zo’n twintig minuten rijden we naar ons hotel. Een kasba, waar alle toeristen die een trekking in dit gebied maken schijnen te slapen. Toch lijkt het er niet druk. De douches zijn er in elk geval prima!
Dan lekker wat drinken op het terras, maar al snel gaan we naar binnen. Het koelt hard af. Binnen brandt gelukkig de open haard. Om een uur of zeven avondeten. Zowel de salade als de tajine zijn toch minder lekker dan die van Omar. Na nog een kop thee gaan we naar de kamer, want de haard is uit. De kamer is wel verwarmd en na nog wat te hebben liggen lezen gaan we vrij vroeg naar bed.

Dag 9

(zondag 31 december 2023)

Heel slecht geslapen. Niet meer moe denk ik? Verder was er geen reden voor. Om negen uur is het ontbijt en omdat we geen slaapzakken op hebben te ruimen hebben we helemaal tijd genoeg. Na het ontbijt gaan we al snel met een minibus richting de hoogste zandduinen van het land. Omar en Hamza gaan met ons mee, maar Yasin is onze chauffeur de rest van de reis.
Het landschap lijkt wat op waar we doorheen wandelden de afgelopen dagen, maar vanuit de auto is het toch, soms zelfs letterlijk, wat slaapverwekkender. Na zo’n twee uur een theepauze bij een soort museum met fossielenshop en nepdinosaurussen. Die dieren hebben hier nooit geleefd volgens mij. Kort daarvoor nog wel een stop om bij wat fossielen ‘’in het wild’’ te kijken. Het aantal winkeltjes onderweg waar je fossielen kunt kopen is echt ontelbaar.

Pauze bij een soort museum en shop.

Na de thee nog een klein stukje rijden voor de lunch. Berberpizza: gevuld brood met vrij pittig vlees of een dito vegetarische variant. Die laatste wordt zo weinig besteld dat de eigenaar van de winkel waar we die eten (de broden worden verderop gemaakt en gehaald) er ook een stuk van proeft. Wij vinden ze in elk geval erg smakelijk.
Nog een half uurtje rijden naar een hotel, waar we een uurtje moeten wachten voor we richting tentenkamp gaan. Dit doen we per kameel, maar ik ben de enige die er liever een uur naast loopt dan bovenop zit. Dit tot verbazing van de kamelendrijver, zeker als blijkt dat ik dan ook nog af en toe wat extra klim of meters maak om wat foto’s te maken. Hamza en Omar blijven overigens in het hotel achter: het tentenkamp zit vol. Komt vast door de feestdagen.

Op kamelen door de Sahara.

Een uurtje lopen. Erg mooi door de zandduinen. Wel jammer van al die andere groepen en sporen. En vooral jammer van de quads en de herrie die die maken om ons heen. Verder de Sahara zoals je je, of in elk geval: ik, die voorstelt.

De vele sporen in het zand doen toch wat afbreuk.

Vlak voor het tentenkamp, één van de letterlijk vele tientallen kampen, blijven we bovenop één van de duinen wachten op de zonsondergang. De kleuren wat minder spectaculair dan op voorhand verwacht.
De tenten zijn vrij groot en bevatten echte bedden. Jilke en ik kiezen ervoor om in onze slaapzak te gaan liggen, maar Eljer en Hanneke kiezen voor het beddengoed wat op de bedden ligt. Dan is het even wachten op het avondeten. Een uitgebreid buffet. Gelukkig staan we bijna vooraan in de rij: er moeten zo’n 100 mensen eten en het duurt even voor de laatste aan de beurt is en we hebben best trek. De meeste gerechten smaken redelijk goed.

Onze slaapplek voor deze nacht.

Na het avondeten gaan Eljer en Jilke naar bed en Hanneke en ik nog even naar het kampvuur voor een klein drupje whisky en om naar de livemuziek van de Berbers te luisteren. Ze kunnen het wel, maar is toch niet helemaal onze smaak. Al snel houden we het daarom voor gezien en gaan ook naar bed.

Dag 10

(maandag 1 januari 2024)

Oud en nieuw brengen we ook dit jaar slapend door, hoewel ik wel even wakker werd van het vuurwerk en aftellen. Om zeven uur staan we op en om half acht zouden we per kameel terug gaan naar het hotel en de auto. Het is dan nog donker, zodat we de zon zullen zien opkomen tussen de zandduinen van de Sahara. De kameel wordt een 4*4. Geen idee waarom.
We rijden min of meer om de hoogste duinen heen en aan de andere kant, naast het hotel, klimmen we op een duin om de zon op te zien komen. Ook nu vallen de kleuren wat tegen, maar dat komt waarschijnlijk ook omdat het heel erg bewolkt is. Sterker nog: al snel zullen de wolken zo donker worden dat we denken dat het later op de dag en verderop weleens geregend zou kunnen hebben. Laten we het hopen voor de mensen hier: het heeft al drie jaar niet geregend. Nog later op de dag wordt de lucht overigens gewoon weer egaal blauw.

Twee Berbers of toch Eljer en Jilke?

We ontbijten in het hotel en stappen dan met alle onze bagage in de minibus om richting Todghakloof te rijden. We verlaten de Sahara en na zo’n twee uur rijden is het tijd voor een theestop en een half uurtje verder rijden voor de lunch. Een ongelooflijk druk en toeristisch restaurant. Ik schat in dat in de tijd dat wij hier zitten en van het uitgebreide buffet genieten er zeker een paar honderd mensen lunchen. Het restaurant ligt precies op de plek waar dagjesmensen vanuit Marrakesh naar de Sahara zowel op de heen- als terugweg stoppen. Een ander gevoel dan op trekking zeg maar.
Na de lunch nog een stukje rijden om de kloof te bezoeken. Indrukwekkend.

De Todghakloof.

Steile hoge kale wanden van zo’n 300 meter hoog. Een populaire plek voor klimmers. We lopen er even rond, maken wat foto’s en rijden de kloof weer terug uit en rijden dan richting Dadesvallei.

Rond de kloof worden ook veel souvenirs verkocht

Ook dit is een mooie kloof, maar wel een heel andere om te zien. Haarspeldbochten en groen waar de rivier doorheen stroomt.
Ergens halverwege zit ons hotel. Prachtige plek en dito uitzicht. We hebben een vierpersoonskamer en tijd genoeg om te douchen voor het eten. Het eten is redelijk, maar Omar is toch de betere kok. Misschien wel de beste van Marokko?!
Na het eten gaan de mannen naar bed en wij doen nog een klein afzakkertje voor we ook naar bed gaan. Het laatste restje whisky bewaren we voor morgen.

Dag 11

(dinsdag 2 januari 2024)

Als we om negen uur opstaan is het koud en dat zal het eigenlijk de hele dag blijven. Verder natuurlijk een bijzondere dag: Hanneke is jarig. Natuurlijk hebben we cadeautjes voor haar van thuis vandaan meegenomen.

Ons hotel van vannacht ligt prachtig.

Een prima ontbijt en dan de auto in om de Dadesvallei omhoog te rijden. Een weg met veel haarspeldbochten en bovenop een prachtig uitzicht over de vallei, op de weg en de kloof. Omdat het zo koud is blijven we niet al te lang staan kijken.

Zicht op de haarspeldbochten.

We rijden terug over dezelfde weg. Eljer wordt wat wagenziek, maar hoeft gelukkig niet over te geven. Onderaan gaan we de snelweg op en kunnen we weer flink doorrijden richting Ouarzazate. Om een uur of elf een theestop en verder maar door de woestijn. We rijden door de stad heen en gaan nog een half uurtje verder rijden om te eindigen in Aït Benhaddou. Een zeer toeristisch plek, maar eerst tijd om te lunchen. Niet het lekkerste buffet.

Aït Benhaddou.

Aït Benhaddou is ondanks de drukte erg leuk en mooi. Niet voor niets Unesco werelderfgoed. Ook de eerste plek deze reis waar we de gevolgen van de aardbeving van een paar maanden terug voor het eerst zien deze reis. Na rond te hebben gelopen in de versterkte stad, waar ook diverse bekende films en series zijn opgenomen, en bovenop te zijn geweest lopen we terug naar de auto en rijden naar ons hotel in Ouarzazate. Een ander hotel dan de vorige keer. We nemen daar afscheid van onze chauffeur Yasin en de kok Omar en gaan dan met z’n vieren een rondje door de stad lopen. Bepaald geen toeristengebied hier.
Als we om een uur of zeven terug zijn heeft Hamza nog een echte verrassing geregeld: een echt Marokkaans verjaardagsfeestje voor Hanneke. Niet alleen met gasten (werknemers van het hotel), maar ook met gebak, frisdrank en nootjes. Echt heel leuk en attent! Later krijgt Hanneke ook nog een mooi cadeau van hem.

Een echt Marokkaans verjaardagsfeestje!

Als we een uurtje later gaan eten hebben we geen honger meer, zeker niet omdat we daarvoor ook al zelf gebak hadden gegeten voor Hannekes verjaardag. Zo’n negentig cent voor vier heerlijke taartjes/koeken; geen geld. De soep en spaghetti in het hotel smaken overigens heel goed.
De mannen naar bed en wij gaan nog even naar beneden om het laatste beetje whisky op te drinken. Toch wat meer dan verwacht, maar niet zo veel dat het heel laat wordt.

Dag 12

(woensdag 3 januari 2024)

Om tien over half zes loopt de wekker af. Snel aankleden en tandenpoetsen en na nog een kop thee brengt Hamza ons met een taxi naar het vliegveld. We bedanken hem hartelijk voor alles. Hij is echt een ontzettend aardige en behulpzame en geïnteresseerde gids geweest en de jongens en hij waren dol op elkaar.
De controles op de luchthaven gaan snel en na een broodje in de wachtruimte wordt het al snel tijd om aan boord te gaan. Een rustige vlucht, die ruim voor tijd vertrekt, zodat we bijna drie uur hebben op Casablanca voor onze overstap naar Schiphol. Tijd voor koffie mét. Hier op de luchthaven is alles wel duur. Met onderweg redelijk wat turbulentie en een min of meer oneetbare maaltijd landen we op Schiphol. Ruim voor tijd landen we. In Nederland heeft het veel geregend de afgelopen weken zo te zien.
Wachten bij de douane, maar de bagage is er een keer zowaar heel snel. Ook de trein en tram zitten mee en zo stappen we iets over half zes ons eigen huis in Rotterdam weer binnen. We mogen weer terugkijken op een prachtige (wandel)vakantie!

P.S.: Ook deze keer hebben we onze reis geboekt bij http://www.aziamtrek.com/ en waren dus bijzonder tevreden over hoe alles geregeld werd!

Terug naar hikes buiten Europa.

Terug naar (wandel) vakanties.